Share
Als docent heb je te maken met cultuurverschillen in de klas. Hoe kun je daar goed mee omgaan en welke invloed heeft deze culturele diversiteit op de manier van lesgeven en leren? De wereld raakt nu eenmaal steeds meer verbonden met elkaar, dus is een leeromgeving nodig die de verschillen omarmt én gebruikt. In artikel gaan we dieper in op de impact van cultuurverschillen op het leerproces, waarom het belangrijk is om de dialoog aan te gaan in de klas én met welke strategieën je dit kunt bevorderen voor het creëren van een inclusieve leeromgeving voor een multiculturele klas.
Cultuurverschillen in elke klas
Cultuurverschillen vind je in elke klas: het kenmerkt zich door verschillende overtuigingen, gedragingen, talen of uitdrukkingen. Deze verschillen zijn uniek voor mensen van een specifieke etnische afkomst of herkomst. De culturele diversiteit verschilt van land tot land. In Nederland komen steeds meer verschillen samen in het klaslokaal.
Voorbeelden cultuurverschillen in de klas
Denk bijvoorbeeld aan leerlingen die afkomstig zijn uit verschillende landen of met een andere geloofsovertuiging. Elke cultuur kent zijn eigen principes en gebruiken. Zelfs karaktereigenschappen kunnen per cultuur verschillen. De dialoog aangaan over deze culturele verschillen in de klas is belangrijk. Het creëert meer begrip en respect onder leerlingen en zorgt ervoor dat ze elkaar beter leren kennen.
Bijvoorbeeld: in een basisschoolklas vertelt een leerling met een Marokkaanse achtergrond over de Ramadan. Dit leidt tot een gesprek over vasten, waarbij andere leerlingen vragen stellen en hun eigen ervaringen delen over feesten en rituelen in hun culturen, zoals Kerstmis of Diwali.
Of tijdens een les geschiedenis op het voortgezet onderwijs bespreken leerlingen de invloed van verschillende culturen op de Nederlandse samenleving. Een leerling van Turkse afkomst deelt hoe zijn familie het Offerfeest viert, wat leidt tot een breder gesprek over de betekenis van religieuze feestdagen en tradities wereldwijd.
De impact van cultuurverschillen op het leerproces
Cultuurverschillen hebben impact op de leerlingen zelf, maar ook op het leerproces. Een cultuur beïnvloedt namelijk de manier waarop leerlingen kennis verwerven en communiceren met klasgenoten en met jou als leerkracht. De impact van het leerproces uit zich ook in de leerstijl. Als je als docent inzicht hebt in de leerstijl van de leerling, kun je het leerproces daarop aanpassen. Ook kunnen problemen tussen leerlingen onderling sneller worden opgelost. Het is dus belangrijk om te weten hoe je leerlingen in elkaar zitten.
Hoe cultuurverschillen leren en lesgeven beïnvloeden
Hoe beïnvloedt culturele diversiteit het onderwijs? De verschillende culturen hebben invloed op de manier van leren, maar ook op de manier van lesgeven. Als we begrijpen hoe culturele diversiteit en verschillen het onderwijs en de manier van leren kunnen beïnvloeden, is het ontwikkelen van effectieve strategieën om hiermee om te gaan in de klas eenvoudiger.
Voorbeelden van uitdagingen en kansen
Cultuurverschillen vergroten het perspectief en begrip van leerlingen
Door leerlingen in de klas bloot te stellen aan verschillende culturele achtergronden, krijgen zij een breder begrip van hoe andere culturen denken en handelen. Daarmee wordt hun begrip van wereldwijde culturen vergroot en creëren ze meer inzicht in de gewoonten van anderen. Leerlingen creëren respect en tolerantie voor mensen die anders zijn dan zij. Deze kwaliteiten zijn onmisbaar binnen een multiculturele samenleving en maatschappij. Zo kun je in de klas de leerlingen vragen om iets te vertellen over een traditie uit hun cultuur. Misschien vertelt een leerling van Chinese afkomst over het Chinese Nieuwjaar en brengt traditionele lekkernijen mee om te delen. Dat zal de leerlingen zeker nieuwsgierig en enthousiast maken.
Verbreden van de leermogelijkheden
Leerlingen met verschillende achtergronden brengen veel informatie en ervaringen mee naar de klas. Deze diversiteit verbetert de gesprekken in de klas. Zo zijn leerlingen veel sneller geneigd om kritisch na te denken zodat je een dynamische leeromgeving creëert. Zo kun je in een project over wereldliteratuur leerlingen boeken uit verschillende culturen laten lezen. Een groep leerlingen bespreekt een boek van een Afrikaanse auteur en vergelijkt dit met een Europees literair werk, waarbij ze de culturele context en thema’s analyseren.
Het belang van dialoog in het onderwijs
In het onderwijs is het voeren van dialoog belangrijk. Zeker met het oog op de cultuurverschillen in een groep. Dit dynamische proces stimuleert kritisch denken en zorgt voor een meer begripvolle en ondersteunende leeromgeving - cruciaal om elkaars verschillen te begrijpen, dus. Als docent moet je een sfeer creëren waarin leerlingen zich veilig genoeg voelen om zichzelf te uiten, ideeën in twijfel te trekken of om deel te nemen aan zinvolle discussies of dialoog.Dialoog draagt in het onderwijs bij aan effectief lesgeven en leren. Dit is binnen een multiculturele klas van belang. Het stimuleert samenwerking en het verkennen van diverse culturen. Dit heeft een positief effect op prestaties, sociale ontwikkeling en cognitieve groei.
Dialoog is meer dan praten
Belangrijk om je te realiseren is dat een goede dialoog meer is dan met elkaar praten. Het is een gesprek waarin juist het luisteren naar elkaar ook erg belangrijk is. Het is een gesprek waarin niet alleen luisteren, maar ook verbondenheid, begrip en inzicht voorop staan. Tijdens een dialoog worden ook ervaringen, visies en kansen besproken.
Waarom is dialoog belangrijk in een multiculturele klas?
Zeker binnen een multiculturele klas is dialoog belangrijk. Het voeren van open gesprekken waar er ruimte is voor elkaar, vergroot het inzicht en het begrip in andere culturen én de verschillen die daarbij horen. Daardoor leren leerlingen elkaar beter kennen en ontstaat er respect. Het draagt bij aan het creëren van een veilige en inclusieve leeromgeving.
Hoe bevorder je de dialoog in de klas?
Het is soms best lastig een goede dialoog te faciliteren in de klas. Je kunt het proberen door in eerste instantie te zorgen voor een positieve leeromgeving waarin leerlingen zich op hun gemak voelen om hun persoonlijke ervaringen, ideeën en culturele gebruiken te bespreken. Moedig gesprekken en discussies aan die op een beleefde manier worden gevoerd en die wederzijds begrip bevorderen.
In het basisonderwijs kun je bijvoorbeeld een wereldkaart ophangen in de klas en leerlingen vragen om hun roots te markeren. Zo ontstaat er een visuele representatie van de culturele diversiteit in de klas. Dit is een mooi startpunt voor gesprekken over afkomst en culturele gebruiken.
Je kunt lesmateriaal zoals literaire bronnen en boeken gebruiken die de verschillende culturen en achtergronden van leerlingen weerspiegelen. Zo kun je inclusiviteit aanmoedigen en het wereldbeeld van leerlingen verbreden. Laat leerlingen coöperatief leren door leerlingen van verschillende culturen te laten werken aan groepsprojecten. Zo leren ze van elkaars standpunten, verschillen en sterke punten.
Creëren van een veilige en inclusieve leeromgeving
Het is dus van groot belang om als startpunt te zorgen voor een veilige en inclusieve leeromgeving. Creëer een ruimte waarin culturele diversiteit wordt omarmd en zorg voor een veilige basis waarin alle leerlingen zich kunnen ontwikkelen.
Actieve luistervaardigheden en empathie
Een inclusieve en veilige leeromgeving creëren doe je ook met actieve luistervaardigheden en empathie. Actief luisteren is een belangrijk aspect van effectieve communicatie binnen een multiculturele klas. Moedig leerlingen aan om goed te luisteren naar wat anderen zeggen. Laat ze vragen stellen en nadenken over wat ze hebben geleerd.
Laat leerlingen actief aanwezig zijn in gesprekken. Bijvoorbeeld door de spreker aandacht te geven, empathie en oprechte interesse te tonen en open vragen te stellen.
Praktische tips voor dialoog in de klas
Stimuleer een open dialoog
Laat leerlingen hun culturele achtergrond en ervaringen delen. Creëer een veilige leeromgeving waar ze vrijuit hun gedachten kunnen uiten en vragen kunnen stellen. Dit bevordert begrip en empathie in de klas. In het VO kun je bijvoorbeeld leerlingen vragen om een cultureel artefact van thuis mee te nemen en de betekenis ervan te delen met de klas.
Maak gebruik van cultureel responsief onderwijs
Gebruik lesmateriaal en lesmethoden om de diversiteit van de klas te weerspiegelen. Gebruik cultureel relevante voorbeelden, teksten en beelden die aansluiten bij de achtergrond van de leerlingen. Dit verbetert de betrokkenheid van de leerlingen en zorgt voor betere leerresultaten
Moedig samenwerking aan
Creëer mogelijkheden voor leerlingen om samen te werken in diverse groepen. Zo kunnen ze leren van elkaars perspectieven en relaties opbouwen tussen verschillende culturen. Samenwerking bevordert het samenwerken als een team, maar heeft ook een positieve invloed op het wederzijds respect.
Gebruik culturele bronnen
Gebruik verschillende bronnen zoals boeken, video's en gastsprekers die verschillende culturen belichten. Dit stelt leerlingen bloot aan nieuwe ideeën en perspectieven en bevordert een beter begrip van diversiteit onderling.
Omgaan met culturele misverstanden
Culturele misverstanden komen meestal voort uit een gebrek aan inzicht en kennis in een andere cultuur. Ook hier bieden open gesprekken, dialogen en actieve luistervaardigheden uitkomst. Binnen een inclusieve leeromgeving voelen leerlingen zich meer begrepen en veilig genoeg om meer te vertellen over hun cultuur, overtuigingen en gebruiken. Dat creëert wederzijds respect en voorkomt misverstanden.
Stimuleren van culturele uitwisseling en samenwerking
Een goede voorbereiding op culturele diversiteit in de klas is ook het stimuleren van culturele uitwisselingsprogramma's. Dit biedt leerlingen met verschillende achtergronden veel mogelijkheden en kansen om met elkaar te leven, te leren en samen te werken. Door het dagelijks leven in een andere cultuur te ervaren, krijgen leerlingen inzicht uit eerste hand. Daardoor kunnen vooroordelen en stereotypen in de klas het hoofd worden geboden.
Volg de training identiteitscirkels
Wil je je verder in dit onderwerp verdiepen? Een mooi startpunt is onze training identiteitscirkels. Hiermee geef je leerlingen het inzicht dat nodig is om elkaar én zichzelf beter te leren kennen en begrijpen. Deze biedt krachtige tools om dit inzicht bij leerlingen te vergroten en lastige of beladen gesprekken in de klas aan te kunnen gaan op een respectvolle manier. Hoe zit het met de cultuurverschillen bij jou in de klas? Hoe gaan jullie daarmee? Lukt het jou een veilige en inclusieve omgeving te creëren waarin iedereen zich vrij voelt zijn eigen tradities, normen en waarden te delen en te bespreken? We lezen het graag in een reactie!