Share
Bij onze trainingen spreken we veel docenten. Regelmatig horen we daarbij hetzelfde geluid, namelijk dat veel docenten het al druk genoeg hebben met essentiële vakken, zoals begrijpend lezen en grammatica. Hoe kun je daarbij ook nog voldoende aandacht besteden aan mediawijsheid? We begrijpen die geluiden, maar geloven ook dat mediawijsheid juist kan worden geïntegreerd in wat je al doet. Door mediawijsheid slim in te passen in je bestaande lessen bespaar je veel tijd. Lees hier hoe je dat doet!
Week van de mediawijsheid
De Week van de Mediawijsheid (8 tot en met 15 november 2024) is natuurlijk een uitstekend moment om extra aandacht aan te besteden aan dit vak, maar mediawijsheid heeft meer nodig dan een week per jaar. Het zou een constante factor in je lessen moeten zijn. Dus, hoe pak je dat aan? Hieronder vertellen we je hoe je mediawijsheid op een natuurlijke manier kunt verweven in je lessen. Dat bespaart jou én je leerlingen kostbare tijd.
Begrijpend lezen en mediawijsheid
Bij begrijpend lezen kun je prima mediawijsheid integreren door teksten te gebruiken die direct verband houden met de mediawereld. Neem bijvoorbeeld artikelen over hoe je online informatie kritisch kunt beoordelen, hoe sociale media invloed heeft op ons dagelijks leven of hoe je nepnieuws kunt herkennen. Dit helpt leerlingen om beter te begrijpen wat ze lezen en leert ze ook belangrijke mediawijsheid vaardigheden. Een extra idee is om nieuwsberichten of social media posts te analyseren in de les. Laat je leerlingen bijvoorbeeld een nieuwsartikel over een actuele gebeurtenis lezen en bespreek samen of de informatie betrouwbaar lijkt. Welke bronnen worden genoemd? Is er een duidelijk standpunt? Door op deze manier te werken leren leerlingen de teksten begrijpen en tegelijk kritisch na te denken over wat ze tegenkomen in hun dagelijkse media-consumptie.
Vreemde talen en mediawijsheid
Als je lesgeeft in een vreemde taal, kun je mediawijsheid prima combineren met taallessen. Zoek naar teksten over mediawijsheid in de taal die je onderwijst – denk aan nieuwsartikelen, essays of video's in bijvoorbeeld Frans, Duits, Spaans of Engels. Dit biedt je leerlingen de kans om hun taalvaardigheden te verbeteren terwijl ze leren hoe ze kritisch met media omgaan.
Je kunt ook anderstalige video’s bekijken, waarna de leerlingen er een samenvatting van maken en je een discussie voert over de inhoud. Is de inhoud betrouwbaar? Wat is de bron? Hoe weet je of een video betrouwbaar is of niet? Is er misschien AI gebruikt? Zo oefen je luister- en spreekvaardigheid tegelijk met het kritisch beoordelen van informatie in een andere taal. Het is een win-win situatie!
Spreekvaardigheid en mediawijsheid
Bij het oefenen van spreekvaardigheid kun je onderwerpen kiezen die draaien om mediawijsheid. Laat je leerlingen presentaties geven of discussies voeren over thema's zoals de invloed van sociale media op hun dagelijks leven, hoe je betrouwbare informatie kunt vinden of de ethische kanten van online gedrag.
Wil je nog iets verder gaan? Organiseer een debat over een actueel onderwerp zoals de privacy op sociale netwerken. Laat leerlingen de voor- en nadelen van privacyinstellingen bespreken en vraag ze om hun standpunten onderbouwd te presenteren.
Geschiedenis en mediawijsheid
Geschiedenislessen zijn ideaal om mediawijsheid aan te kaarten. Je kunt bijvoorbeeld praten over hoe mensen in het verleden hun mening vormden over wereldpolitiek en hoe ze nieuws kregen. Hoe betrouwbaar waren de nieuwsbronnen toen? Vergelijk dit met hoe we vandaag de dag nieuws tot ons krijgen en hoe media en technologie een rol spelen.
Zo kun je met de klas een duik nemen in de rol van propaganda tijdens de Tweede Wereldoorlog. Laat leerlingen onderzoeken hoe informatie werd verspreid en hoe die informatie werd gecontroleerd. Laat ze dit vergelijken met de rol van sociale media en fake news vandaag de dag. Zijn er verschillen en overeenkomsten?
Aardrijkskunde en mediawijsheid
Bij aardrijkskunde kun je mediawijsheid op een leuke manier integreren. Denk bijvoorbeeld aan berichten over klimaatverandering. Laat leerlingen zien hoe sommige van deze berichten nepnieuws kunnen bevatten of op een bepaalde manier gekleurd worden gepresenteerd. Zo leren ze om geografische en milieuproblemen beter te begrijpen en tegelijkertijd kritisch te kijken naar de informatie die ze tegenkomen.
Je kunt leerlingen ook artikelen of social media posts laten analyseren over actuele natuurrampen. Vraag ze om te onderzoeken welke bronnen betrouwbaar zijn en welke misschien overdrijven of onvolledige informatie geven. Welke drijfveren kunnen daarachter zitten? Dit maakt ze bewust van hoe media invloed kan hebben op hun kijk op de wereld en leert ze om informatie grondig te evalueren.
Biologie, seksuele voorlichting en mediawijsheid
Ook biologie en seksuele voorlichting bieden genoeg mogelijkheden om mediawijsheid te integreren in de bestaande lessen. Een goed startpunt is het bespreken van hoe gezondheidsinformatie online wordt gedeeld. Leerlingen kunnen leren hoe ze betrouwbare informatie over gezondheid en seksualiteit kunnen vinden, en hoe ze valse claims of ongefundeerde adviezen kunnen herkennen.
Neem bijvoorbeeld de informatie over voeding en fitness die vaak op social media en blogs verschijnt. Laat leerlingen onderzoeken of deze informatie wetenschappelijk onderbouwd is of dat het vooral commerciële belangen dient. Bespreek met ze hoe media soms vertekende of onjuiste informatie verspreid en hoe je daar kritisch mee omgaat.
Een extra voorbeeld: bij seksuele voorlichting kun je artikelen of video's bekijken over veilige seks en anticonceptie. Vraag leerlingen om deze bronnen te beoordelen op betrouwbaarheid en volledigheid. Een nuttige en belangrijke les!
Heb jij nog meer voorbeelden?
Zo zie je maar: het integreren van mediawijsheid in de andere vakken hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn. Door net even anders naar je bestaande lesstof te kijken, kun je het prima combineren in lessen als begrijpend lezen, vreemde talen, spreekvaardigheid, geschiedenis, aardrijkskunde en biologie. Misschien heb jij zelf ook een goed voorbeeld van een les waarin je mediawijsheid goed kunt integreren. Dan lezen we dat graag in een reactie!
Masterclass Mediawijsheid
Meer leren over mediawijsheid? Doe mee aan onze nieuwe training Mediawijsheid